Z dniem 30 maja 2020 roku do Kodeksu cywilnego dodano przepis art. 3871na mocy którego nieważna jest umowa, w której osoba fizyczna zobowiązuje się do przeniesienia własności nieruchomości służącej zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z tej lub innej umowy niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, w przypadku gdy:
- wartość nieruchomości jest wyższa niż wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych powiększonych o wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od tej wartości za okres 24 miesięcy lub
- wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych nie jest oznaczona, lub
- zawarcie tej umowy nie zostało poprzedzone dokonaniem wyceny wartości rynkowej nieruchomości przez biegłego rzeczoznawcę.
W doktrynie prawa cywilnego pojawiły się głosy, ze jest to przepis zbyt kazuistyczny, a „będącą celem tego przepisu prewencję nadużyć prowadzących do niebagatelnych skutków społeczno-gospodarczych można osiągnąć także dotychczas istniejącymi, bardziej uniwersalnymi instrumentami prawa cywilnego, jak chociażby wykorzystaniem koncepcji nadużycia prawa podmiotowego (art. 5 k.c.), nieważności czynności prawnej z uwagi na naruszenie zasad współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.), wad oświadczenia woli (art. 82-87 k.c.), wyzyskiem (art. 388 k.c.) czy ochroną dłużnika rzeczowego przed wystąpieniem nad zabezpieczenia (art. 68 ust. 2 u.k.w.h.).” (Bartłomiej Gliniecki Kodeks Cywilny komentarz aktualizowany pod. Red. Małgorzaty Balwickiej Szczyrba (2023).
Przykładowo w wyroku z dnia z dnia 25 lutego 2022 r. (II CSKP 87/22) Sąd Najwyższy stwierdził, że „przeniesienie tytułem zabezpieczenia własności nieruchomości, której wartość a priori pozostaje w rażącej dysproporcji z wysokością zabezpieczanej wierzytelności i ryzykiem, jakie ponosi wierzyciel udzielając pożyczki lub kredytu, może prowadzić do nieważności umowy ze względu na sprzeczność z właściwością umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie (art. 58 § 1 w związku z art. 3531 k.c.) i zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.)” nie odwołując się do nowo wprowadzonego art.. 3871